2020-06-22 09:20:25
Owady błonkoskrzydłe
Pszczoły, trzmiele, osy i szerszenie, to owady należącego do rzędu błonkoskrzydłych (Hymenoptera), podrzędu trzonówek (Apocrita) i grupy żądłówek (Aculeata). Ze względu na posiadane żądła i wytwarzany jad są postrzegane jako niebezpieczne dla człowieka.
Użądlenie jest to wprowadzenie żądła przez skórę prowadzące najczęściej do wstrzyknięcia jadu, powodujące reakcję anafilaktyczną o różnym nasileniu.
Pszczoły
W Polsce powszechnie spotykane są pszczoły miodne (Apis mellifera), które mają długość ciała około 13-15 mm (królowa około 25 mm). Samica pszczoły może użądlić tylko raz i po użądleniu ginie. Pozostawia w skórze człowieka fragment odwłoka z aparatem żądłowym. Budowa i mechanizm działania żądła powodują dalsze jego zagłębianie się w skórze i wstrzykiwanie pozostałej w woreczku porcji jadu - nawet 20-krotnie więcej jadu niż w przypadku pojedynczego użądlenia osy lub szerszenia, ponieważ pszczoły używają jadu do odganiania ssaków nawet tak dużych jak borsuki i niedźwiedzie od zapasów miodu zgromadzonych w ulu. Jad pszczeli może powodować nieprzyjemny obrzęk, ale jest niebezpieczny tylko dla osób uczulonych lub w przypadku wielu użądleń. Dla zdrowego dorosłego człowieka zagrożenie życia występuje dopiero przy około stu użądleniach.
Pszczoła miodna (Apis mellifera) z lewej. Osa dachowa (Vespula germanica) z prawej.
Osy
Inwazyjne gatunki owadów z rodziny osowatych. Długość ciała osy pospolitej (Vespula vulgaris) wynosi 10–20 mm (królowa około 25 mm), a osy dachowej (Vespula germanica wynosi 11–16 mm (królowa około 20 mm).
Gniazda os dachowych mają przeważnie średnicę 20–30 cm, ale zdarzają się znacznie większe, sięgające nawet 100 cm. Umiejscawiane są w starych dziuplach lub w ziemi, a w pobliżu osad ludzkich również w otworach w murach, elementach dachu lub innych dogodnych lukach budynków. Z kolei osy leśne (Dolichovespula sylvestris) tworzą gniazda cienkościenne, wielkości pięści, budowane na balkonach, w dziuplach, na belkach strychów, na gałązkach, rzadko w ziemi. Osy mogą użądlić swoją ofiarę kilkukrotnie. Użądlenie osy jest bolesne, ale dla większości ludzi nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, poza przypadkami osób uczulonych. Pojedyncze użądlenie osy to dawka jadu ponad 20-krotnie mniejsza niż w przypadku użądlenia przez pszczołę.
Trzmiel ziemny (Bombus terrestris) z lewej. Szerszeń europejski (Vespa crabro) z prawej.
Szerszenie
Są największymi z osowatych występujących w Europie Środkowej. Szerszeń europejski (Vespa crabro) osiąga długość ciała około 25 mm (królowa około 35 mm) Forma typowa dla obszaru Polski ma tułów czarny w rude plamy, odwłok żółty w czarne pasy. Szerszenie występują powszechnie na terenie całej Polski, zwłaszcza w pobliżu terenów zamieszkiwanych przez ludzi. Typowym siedliskiem szerszeni europejskich są lasy liściaste, gdzie ich gniazda można spotkać w dziuplach drzew, zwłaszcza dębów. Ze względu na utratę naturalnych siedlisk owady te bardzo szybko przystosowały się do życia w pobliżu terenów ludzkiej aktywności, gdzie swoje gniazda budują najczęściej w dziuplach drzew, a także w norach ziemnych, opuszczonych ulach, czasem na wolnym powietrzu, a także w miejscach osłoniętych np. pod okapem dachu lub w dziurach i zagłębieniach w ścianach budynków. Szerszenie mogą użądlić swoją ofiarę kilkukrotnie. Użądlenie przez szerszenia wywołuje w miejscu wprowadzenia jadu dotkliwy ból, zaczerwienienie i obrzęk, a u osób uczulonych na jad owadów błonkoskrzydłych może wywołać wstrząs anafilaktyczny. Pojedyncze użądlenie szerszenia to dawka jadu ponad 20-krotnie mniejsza niż w przypadku użądlenia przez pszczołę. Ich jad zawiera nieznacznie większą dawkę toksyn, dlatego bolesność samego użądlenia jest porównywalna a nawet większa od użądlenia pszczoły. Zazwyczaj szerszenie są mniej agresywne od os i trudniej je sprowokować do ataku.
Zagrożenie:
U około 90 % osób użądlenie przez pszczołę lub osę wywołuje ograniczoną reakcję miejscową pod postacią obrzęku, zaczerwienienia i świądu utrzymującego się przez 24 godziny. U pozostałych osób, wg różnych danych statystycznych, rozwija się rozległa reakcja miejscowa (u 1,5-17%) lub najgroźniejsza uogólniona reakcja alergiczna, która występuje u 0,35- 4% populacji. Śmiertelność spowodowana użądleniem przez owada wynosi około 0,45 zgonów na 1 mln mieszkańców na 1 rok. Najczęściej umierają osoby starsze, dodatkowo obciążone innymi schorzeniami, takimi jak choroba wieńcowa, miażdżyca. Większym ryzykiem obciążeni są mieszkańcy terenów wiejskich.
Poważne skutki mogą mieć użądlenia mnogie, pojedyncze użądlenia w usta bądź w gardło, gdy owad dostanie się do jamy ustnej oraz użądlenia dzieci o skłonnościach alergicznych. Zdarza się, że po pierwszym użądleniu organizm uczula się na jad pszczeli. W takiej sytuacji każde następne użądlenie wywołuje zdecydowanie silniejszą reakcję alergiczną.
Czynniki lub sytuacje dla których zwiększone jest ryzyko użądlenia przez owady błonkoskrzydłe:
Owady błonkoskrzydłe mogą zaatakować, gdy:
Sposoby unikania oraz ochrony przed użądleniem:
Udzielenie pomocy powinno zawsze być poprzedzone oceną miejsca zdarzenia pod katem ryzyka kolejnego użądlenia. Priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa własnego oraz osoby poszkodowanej.
W przypadku niewielkiej reakcji miejscowej:
- natychmiast (w ciągu 30 sekund) usunąć żądło (nie wyciskać!) przez np. podważenie igłą, pensetą lub paznokciem,
- umyć i zdezynfekować miejsce użądlenia,
- niewielkie odczyny miejscowe nie wymagają podawania leków.
Duże reakcje miejscowe – wykonać powyższe czynności oraz:
- schłodzić miejsce użądlenia przez przyłożenie lodu (zapobiega rozprzestrzenianiu się jadu, zmniejsza ból i obrzęk), można zastosować preparaty łagodzące (np. Fenistil żel) lub okłady z sody oczyszczonej, która neutralizuje kwas mrówkowy zawarty w wydzielinie wstrzykniętej przez owada i przynosi ulgę,
- można podać leki przeciwbólowe oraz przeciwhistaminowe.
Duża reakcja miejscowa w obrębie jamy ustnej i gardła:
- ocenić stan i uspokoić osobę poszkodowaną,
- zapewnić dostęp świeżego powietrza,
- natychmiast wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego tel. 999 lub 112,
- usunąć żądło przez podważenie igłą lub pensetą, nie zaleca się wyciskania żądła palcami, gdyż powoduje to przedostawanie się jadu do tkanek. Osy i szerszenie nie zostawiają żądła,
- jeśli poszkodowany połknął owada i jest przytomny, należy podać do wypicia zimny płyn lub kostki lodu w celu powstrzymania narastania obrzęku gardła,
- jeśli poszkodowany jest alergikiem i posiada strzykawkę z adrenaliną, należy natychmiast wstrzyknąć lek domięśniowo, pod kątem 90 stopni, w zewnętrzną część uda,
- obserwować stan poszkodowanego i pozostać przy nim do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego,
- podjąć resuscytację krążeniowo – oddechową w przypadku utraty przytomności i zatrzymania oddechu.
Uogólniona reakcja anafilaktyczna i wstrząs anafilaktyczny.
- przeprowadzić wstępną ocenę stanu ogólnego oraz uspokoić osobę poszkodowaną,
- zapewnić dostęp świeżego powietrza,
- ułożyć poszkodowanego w pozycji siedzącej (w przypadku niewydolności oddechowej), leżącej z uniesionymi nogami (w przypadku spadku ciśnienia tętniczego), bocznej ustalonej (w przypadku wystąpienia wymiotów, utraty przytomności),
- natychmiast wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego tel. 999 lub 112,
- usunąć źródło uczulenia,
- jeśli poszkodowany jest alergikiem i posiada strzykawkę z adrenaliną, natychmiast wstrzyknąć lek domięśniowo, pod kątem 90 stopni, w zewnętrzną część uda,
- obserwować stan poszkodowanego i pozostać przy nim do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego,
- podjąć resuscytację krążeniowo – oddechową w przypadku utraty przytomności i zatrzymania oddechu.
Pszczoły, trzmiele, osy i szerszenie, to owady należącego do rzędu błonkoskrzydłych (Hymenoptera), podrzędu trzonówek (Apocrita) i grupy żądłówek (Aculeata). Ze względu na posiadane żądła i wytwarzany jad są postrzegane jako niebezpieczne dla człowieka.
Użądlenie jest to wprowadzenie żądła przez skórę prowadzące najczęściej do wstrzyknięcia jadu, powodujące reakcję anafilaktyczną o różnym nasileniu.
Pszczoły
W Polsce powszechnie spotykane są pszczoły miodne (Apis mellifera), które mają długość ciała około 13-15 mm (królowa około 25 mm). Samica pszczoły może użądlić tylko raz i po użądleniu ginie. Pozostawia w skórze człowieka fragment odwłoka z aparatem żądłowym. Budowa i mechanizm działania żądła powodują dalsze jego zagłębianie się w skórze i wstrzykiwanie pozostałej w woreczku porcji jadu - nawet 20-krotnie więcej jadu niż w przypadku pojedynczego użądlenia osy lub szerszenia, ponieważ pszczoły używają jadu do odganiania ssaków nawet tak dużych jak borsuki i niedźwiedzie od zapasów miodu zgromadzonych w ulu. Jad pszczeli może powodować nieprzyjemny obrzęk, ale jest niebezpieczny tylko dla osób uczulonych lub w przypadku wielu użądleń. Dla zdrowego dorosłego człowieka zagrożenie życia występuje dopiero przy około stu użądleniach.
Pszczoła miodna (Apis mellifera) z lewej. Osa dachowa (Vespula germanica) z prawej.
Osy
Inwazyjne gatunki owadów z rodziny osowatych. Długość ciała osy pospolitej (Vespula vulgaris) wynosi 10–20 mm (królowa około 25 mm), a osy dachowej (Vespula germanica wynosi 11–16 mm (królowa około 20 mm).
Gniazda os dachowych mają przeważnie średnicę 20–30 cm, ale zdarzają się znacznie większe, sięgające nawet 100 cm. Umiejscawiane są w starych dziuplach lub w ziemi, a w pobliżu osad ludzkich również w otworach w murach, elementach dachu lub innych dogodnych lukach budynków. Z kolei osy leśne (Dolichovespula sylvestris) tworzą gniazda cienkościenne, wielkości pięści, budowane na balkonach, w dziuplach, na belkach strychów, na gałązkach, rzadko w ziemi. Osy mogą użądlić swoją ofiarę kilkukrotnie. Użądlenie osy jest bolesne, ale dla większości ludzi nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, poza przypadkami osób uczulonych. Pojedyncze użądlenie osy to dawka jadu ponad 20-krotnie mniejsza niż w przypadku użądlenia przez pszczołę.
Trzmiel ziemny (Bombus terrestris) z lewej. Szerszeń europejski (Vespa crabro) z prawej.
Szerszenie
Są największymi z osowatych występujących w Europie Środkowej. Szerszeń europejski (Vespa crabro) osiąga długość ciała około 25 mm (królowa około 35 mm) Forma typowa dla obszaru Polski ma tułów czarny w rude plamy, odwłok żółty w czarne pasy. Szerszenie występują powszechnie na terenie całej Polski, zwłaszcza w pobliżu terenów zamieszkiwanych przez ludzi. Typowym siedliskiem szerszeni europejskich są lasy liściaste, gdzie ich gniazda można spotkać w dziuplach drzew, zwłaszcza dębów. Ze względu na utratę naturalnych siedlisk owady te bardzo szybko przystosowały się do życia w pobliżu terenów ludzkiej aktywności, gdzie swoje gniazda budują najczęściej w dziuplach drzew, a także w norach ziemnych, opuszczonych ulach, czasem na wolnym powietrzu, a także w miejscach osłoniętych np. pod okapem dachu lub w dziurach i zagłębieniach w ścianach budynków. Szerszenie mogą użądlić swoją ofiarę kilkukrotnie. Użądlenie przez szerszenia wywołuje w miejscu wprowadzenia jadu dotkliwy ból, zaczerwienienie i obrzęk, a u osób uczulonych na jad owadów błonkoskrzydłych może wywołać wstrząs anafilaktyczny. Pojedyncze użądlenie szerszenia to dawka jadu ponad 20-krotnie mniejsza niż w przypadku użądlenia przez pszczołę. Ich jad zawiera nieznacznie większą dawkę toksyn, dlatego bolesność samego użądlenia jest porównywalna a nawet większa od użądlenia pszczoły. Zazwyczaj szerszenie są mniej agresywne od os i trudniej je sprowokować do ataku.
Zagrożenie:
U około 90 % osób użądlenie przez pszczołę lub osę wywołuje ograniczoną reakcję miejscową pod postacią obrzęku, zaczerwienienia i świądu utrzymującego się przez 24 godziny. U pozostałych osób, wg różnych danych statystycznych, rozwija się rozległa reakcja miejscowa (u 1,5-17%) lub najgroźniejsza uogólniona reakcja alergiczna, która występuje u 0,35- 4% populacji. Śmiertelność spowodowana użądleniem przez owada wynosi około 0,45 zgonów na 1 mln mieszkańców na 1 rok. Najczęściej umierają osoby starsze, dodatkowo obciążone innymi schorzeniami, takimi jak choroba wieńcowa, miażdżyca. Większym ryzykiem obciążeni są mieszkańcy terenów wiejskich.
Poważne skutki mogą mieć użądlenia mnogie, pojedyncze użądlenia w usta bądź w gardło, gdy owad dostanie się do jamy ustnej oraz użądlenia dzieci o skłonnościach alergicznych. Zdarza się, że po pierwszym użądleniu organizm uczula się na jad pszczeli. W takiej sytuacji każde następne użądlenie wywołuje zdecydowanie silniejszą reakcję alergiczną.
Czynniki lub sytuacje dla których zwiększone jest ryzyko użądlenia przez owady błonkoskrzydłe:
- ciepła pora roku - szczególnie w czasie słonecznych dni w okresie od maja do września,
- jedzenie lub picie na wolnym powietrzu - np. na tarasie lub w ogrodzie,
- chodzenie boso lub w odkrytym obuwiu,
- prowadzenie prac w ogrodzie - np. podczas przycinania żywopłotów lub zbierania kwiatów,
- aktywne uprawianie sportu na wolnym powietrzu,
- położenie pasieki lub dzikich gniazd w bliskim sąsiedztwie zabudowań mieszkalnych, miejsc pracy itp.
- zbliżanie się do gniazda owadów błonkoskrzydłych oraz ignorowania "strażniczek" które wylatują naprzeciw intruzowi,
- przebywanie w pobliżu uli w czasie zbierania miodu,
- usuwanie gniazd owadów błonkoskrzydłych.
Owady błonkoskrzydłe mogą zaatakować, gdy:
- gniazdo jest zagrożone lub niszczone - mogą zaatakować intruza nawet całym rojem,
- rozdrażnią je gwałtowne ruchy ludzi lub zwierząt,
- rozdrażni je zapach - m.in. perfum, kosmetyków, czy alkoholu,
- zwabi je zapach jedzenia, jaskrawe lub bardzo ciemne barwy ubrań.
Sposoby unikania oraz ochrony przed użądleniem:
- wybierając się w okolice bytowania owadów błonkoskrzydłych należy unikać stosowania perfum (zwłaszcza tych na bazie alkoholu) oraz ubierania się w jaskrawe lub bardzo ciemne ubrania
- należy zachować szczególną ostrożność podczas spożywania posiłków oraz picia słodkich napojów na świeżym powietrzu (w przypadku małych dzieci należy dbać o czystość ich rąk i twarzy podczas jedzenia słodkości, a słodkie napoje warto podawać do picia przez słomkę)
- w pobliżu owadów należy zachować spokój oraz nie wykonywać gwałtownych ruchów
- w razie ataku należy w szczególności osłonić głowę i szyję oraz starać się wycofać z terenu zagrożenia - najbezpieczniej w miejsce najbardziej zacienione i znajdujące się w bezpiecznej odległości od gniazda
- jeśli owad zaplącze się we włosy, to najbezpieczniej jest wyczesać go grzebieniem
- w przypadku pomieszczeń zamkniętych należy otworzyć okno lub drzwi, odsłonić firanki i stanąć na boku, aby owady miały swobodną drogę przelotu
Udzielenie pomocy powinno zawsze być poprzedzone oceną miejsca zdarzenia pod katem ryzyka kolejnego użądlenia. Priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa własnego oraz osoby poszkodowanej.
W przypadku niewielkiej reakcji miejscowej:
- natychmiast (w ciągu 30 sekund) usunąć żądło (nie wyciskać!) przez np. podważenie igłą, pensetą lub paznokciem,
- umyć i zdezynfekować miejsce użądlenia,
- niewielkie odczyny miejscowe nie wymagają podawania leków.
Duże reakcje miejscowe – wykonać powyższe czynności oraz:
- schłodzić miejsce użądlenia przez przyłożenie lodu (zapobiega rozprzestrzenianiu się jadu, zmniejsza ból i obrzęk), można zastosować preparaty łagodzące (np. Fenistil żel) lub okłady z sody oczyszczonej, która neutralizuje kwas mrówkowy zawarty w wydzielinie wstrzykniętej przez owada i przynosi ulgę,
- można podać leki przeciwbólowe oraz przeciwhistaminowe.
Duża reakcja miejscowa w obrębie jamy ustnej i gardła:
- ocenić stan i uspokoić osobę poszkodowaną,
- zapewnić dostęp świeżego powietrza,
- natychmiast wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego tel. 999 lub 112,
- usunąć żądło przez podważenie igłą lub pensetą, nie zaleca się wyciskania żądła palcami, gdyż powoduje to przedostawanie się jadu do tkanek. Osy i szerszenie nie zostawiają żądła,
- jeśli poszkodowany połknął owada i jest przytomny, należy podać do wypicia zimny płyn lub kostki lodu w celu powstrzymania narastania obrzęku gardła,
- jeśli poszkodowany jest alergikiem i posiada strzykawkę z adrenaliną, należy natychmiast wstrzyknąć lek domięśniowo, pod kątem 90 stopni, w zewnętrzną część uda,
- obserwować stan poszkodowanego i pozostać przy nim do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego,
- podjąć resuscytację krążeniowo – oddechową w przypadku utraty przytomności i zatrzymania oddechu.
Uogólniona reakcja anafilaktyczna i wstrząs anafilaktyczny.
- przeprowadzić wstępną ocenę stanu ogólnego oraz uspokoić osobę poszkodowaną,
- zapewnić dostęp świeżego powietrza,
- ułożyć poszkodowanego w pozycji siedzącej (w przypadku niewydolności oddechowej), leżącej z uniesionymi nogami (w przypadku spadku ciśnienia tętniczego), bocznej ustalonej (w przypadku wystąpienia wymiotów, utraty przytomności),
- natychmiast wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego tel. 999 lub 112,
- usunąć źródło uczulenia,
- jeśli poszkodowany jest alergikiem i posiada strzykawkę z adrenaliną, natychmiast wstrzyknąć lek domięśniowo, pod kątem 90 stopni, w zewnętrzną część uda,
- obserwować stan poszkodowanego i pozostać przy nim do czasu przybycia zespołu ratownictwa medycznego,
- podjąć resuscytację krążeniowo – oddechową w przypadku utraty przytomności i zatrzymania oddechu.
2020-06-22 09:17:15
Jak postępować w przypadku ukąszenia przez żmiję.
Żmija zygzakowata ( Vipera berus) to jedyny wąż jadowity na terenie Polski. Podlega ochronie gatunkowej. Najczęściej można ją spotkać na terenach podgórskich, łąkach, pastwiskach. Żmiję rozpoznamy po charakterystycznym wyglądzie. Jej długość wynosi około 60 cm, czasem zdarzają się dłuższe, nawet do 80 cm. Jej ubarwienie jest zmienne. W Polsce najczęściej spotykamy osobniki z szarym lub brązowym grzbietem, z wyraźnie zaznaczoną zygzakowatą czarną wstęgą ciągnącą się od karku do końca ogona. Czasem można się natknąć także na osobniki melanistyczne, zupełnie czarne. Ma płaską głowę w kształcie serca wyraźnie odgraniczoną od reszty ciała. Oko żmii ma pionową źrenicę i to właśnie odróżnia tego gada od wszystkich innych węży. Żmije nigdy nie atakują aktywnie człowieka i mogą być niebezpieczne tylko w przypadku bezpośredniego zetknięcia - w obronie własnej.Ukąszenie może być nieuświadomione przez osobę poszkodowaną, szczególnie jeśli jest to dziecko. Miejscowo obserwowane są dwa ślady po zębach jadowych oddalone o 5-10 mm, pojawia się ból, zaczerwienienie, obrzęk, martwica. Po różnym czasie (minuty, godziny) rozwijają się objawy ogólne (ból głowy, nudności wymioty, biegunka, powiększenie węzłów chłonnych, niepokój, spadek ciśnienia, duszność, zaburzenia świadomości) prowadzące do wstrząsu.
Pierwsza pomoc:
- obmycie miejsca ukąszenia zimną wodą i założenie jałowego opatrunku w miejscu ukąszenia, poszkodowanego należy ułożyć w pozycji z miejscem ukąszenia poniżej poziomu serca i maksymalnie ograniczyć ruch – poruszanie się po ukąszeniu przez żmiję, a co za tym idzie przyspieszona praca serca wpływa na szybsze rozprzestrzenianie się toksyn w ciele chorego. Bardzo ważne jest uspokojenie osoby ukąszonej – jej opanowanie może spowolnić wchłanianie jadu;
- monitorowanie funkcji układu krążenia i oddechowego – liczba oddechów powinna wynosić ok. 20 na min., a częstotliwość rytmu serca to ok. 90 uderzeń na min.;
- bezzwłoczne wezwanie pogotowia lub natychmiastowe przetransportowanie chorego do szpitala w celu podania surowicy (należy ją podać przed upływem max 24 godzin od ukąszenia).
- rozcinanie rany;
- wysysanie jadu - nie ma to wpływu na ratowanie chorego, a może spowodować zagrożenie dla osoby ratującej;
- wstrzykiwanie czegokolwiek prócz surowicy w ukąszoną kończynę;
- podawanie płynów (chociaż niektórzy dopuszczają, a nawet zalecają podanie czarnej gorącej kawy).
Jak zapobiegać ukąszeniu przez żmiję ?
Wybierając się na wycieczkę w teren (las, skałki, torfowiska), pamiętaj założyć wysokie obuwie i zwracaj uwagę, po czym stąpasz. Jeśli w trakcie wycieczki chcesz odpocząć, sprawdź miejsce w którym zamierzasz usiąść. Jeżeli natrafisz na żmiję, nie „zaczepiaj” jej i nie próbuj złapać – pozwól jej swobodnie odpełznąć! Przed atakiem żmija najczęściej głośno syczy
w ramach ostrzeżenia, dlatego nie wykonuj gwałtownych ruchów. Nie wchodź w miejsca nie sprawdzone i rozglądaj się, czy w Twoim pobliżu nie ma żmii!
Żmija zygzakowata (zdjęcie poglądowe).
2020-06-22 09:14:57
Barszcz Sosnowskiego
Barszcz Sosnowskiego to groźna dla ludzi roślina, powodująca przede wszystkim oparzenia skóry, ale w określonych sytuacjach mogąca przyczynić się nawet do śmierci osoby, która miała z nią kontakt. Barszcz Sosnowskiego to inwazyjny chwast należący do rodziny selerowatych. Barszcz Sosnowskiego można pomylić z wyrośniętym koprem, ale jest od niego o wiele wyższy - dorasta do 4-5 metrów. Chwast ma zieloną bruzdowaną łodygę, u nasady może mieć średnicę 10-12 cm która w dolnej części jest pokryta fioletowymi plamkami. Jego liście są dużei szerokie (o średnicy do 150 cm), o zaostrzonych końcówkach, a białe kwiaty są gęste i duże.
Zagrożenie dla zdrowia ludzi stanowią furanokumaryny zawarte w soku oraz w wydzielinie włosków gruczołowych barszczu Sosnowskiego. Związki te w obecności światła słonecznego, w szczególności promieni UVA i UVB, wiążą się z DNA komórek skóry
i powodują oparzenia (fotodermatozę) II i III stopnia, z tworzeniem się pęcherzy. Barszcz Sosnowskiego jest szczególnie niebezpieczny w okresie kwitnienia i owocowania, kiedy odnotowuje się wysoką temperaturę powietrza. Wtedy nawet pośredni kontakt z tą rośliną (przejście koło niego ) może doprowadzić do poparzenia skóry, ponieważ związki furanokumarynowe wydostają się z barszczu w postaci oprysków i osadzają się na skórze osób przebywających w pobliżu.
Objawy zazwyczaj pojawiają się po kilkunastu minutach od kontaktu z roślina i osiągają największe nasilenie po upływie od około 30 minut do 2 godzin. Stan zapalny utrzymuje się przez kilka dni, następnie zmiany skórne ciemnieją i stopniowo ustępują z pozostawieniem brunatnych przebarwień, które mogą się utrzymywać nawet przez kilka miesięcy. Zmiany skórne zachowują nadwrażliwość na światło ultrafioletowe nawet przez kilka lat. Ze względu na czas, który upływa miedzy kontaktem z roślina a wystąpieniem objawów, osoby poparzone zwykle nie dostrzegają związku z rośliną. Spożycie rośliny może wywołać stan zapalny przewodu pokarmowego, biegunkę, a w rzadkich przypadkach krwotoki wewnętrzne.
Barszcz Sosnowskiego można spotkać w miejscach nieużytkowanych przez człowieka, czyli głównie na odłogach, łąkach i przy drogach. Rośnie także wzdłuż brzegów rzek i jezior, na polach uprawnych, pastwiskach, w ogrodach i parkach.
W przypadku poparzenia barszczem Sosnowskiego:
Przede wszystkim, nawet w razie podejrzenia kontaktu z barszczem Sosnowskiego, trzeba zmyć skórę bardzo dużą ilością letniej wody z mydłem. Koniecznie unikać słońca przez nie mniej niż 48 godzin. To bardzo ważne, bo promieniowanie słoneczne przyspiesza i intensyfikuje proces łączenia się furanokumaryn z ludzkim DNA.
Jeśli pojawią się objawy oparzeń trzeba niezwłocznie iść do lekarza. Dotyczy to wszystkich, bo rany mogą być głębokie i źle się goić. Co więcej szczególnie zagrożone są dzieci i osoby cierpiące na przewlekłe choroby. U nich oparzenia barszczem Sosnowskiego mogą stać się nawet przyczyną śmierci.
Barszcz Sosnowskiego – zdjęcie poglądowe.
 |
maj 2025 |  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nowe
2020-05-22 07:47:25
NOWY RACHUNEK GMINY
Urząd Gminy w Tyrawie Wołoskiej informuje, że wszelkie wpłaty w formie przelewów z tytułu podatków oraz innych płatności (bez opłat za śmieci) na rzecz Gminy Tyrawa Wołoska należy kierować na nowy rachunek bankowy
BGK nr 38 1130 1105 0005 2485 9520 0001
Opłaty w formie przelewów za odpady komunalne należy kierować na rachunek bankowy
BGK nr 11 1130 1105 0005 2485 9520 0002
2018-11-28 09:45:35
OGŁOSZENIE
WÓJT GMINY TYRAWA WOŁOSKA
INFORMUJE, ŻE PRZYJMOWANIE STRON W SPRAWACH INDYWIDUALNYCH ODBYWA SIĘ OD PONIEDZIAŁKU DO ŚRODY
W GODZINACH OD 14.00 DO 15.30
PO WCZEŚNIEJSZYM UZGODNIENIU TELEFONICZNYM
POD NR TEL. 13 46 56 931
WÓJT GMINY TYRAWA WOŁOSKA
INFORMUJE, ŻE PRZYJMOWANIE STRON W SPRAWACH INDYWIDUALNYCH ODBYWA SIĘ OD PONIEDZIAŁKU DO ŚRODY
W GODZINACH OD 14.00 DO 15.30
PO WCZEŚNIEJSZYM UZGODNIENIU TELEFONICZNYM
POD NR TEL. 13 46 56 931
URZĄD GMINY TYRAWA WOŁOSKA, 38-535 TYRAWA WOŁOSKA 175, TEL. (013) 46 56 931, FAX. (013) 46 56 924, E-MAIL: URZAD@TYRAWA.PL
Produkcja i hosting: ZETO-RZESZÓW
